Ngày 6-3, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN – Úc tại TP Melbourne – Úc.
Tại hội nghị, trao đổi về những định hướng phát triển quan hệ thời gian tới, lãnh đạo các nước ASEAN và Úc nhất trí cần nỗ lực tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư thông qua triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Úc – New Zealand (AANZFTA) mới được nâng cấp và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); đồng thời đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, kinh tế số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, thương mại điện tử, kết nối… trở thành động lực tăng trưởng mới cho quan hệ kinh tế.
ASEAN hoan nghênh Úc công bố bổ sung 222,5 triệu đô la Úc cho hợp tác với các nước tiểu vùng Mê Kông, lập Quỹ Đầu tư trị giá 2 tỉ đô la Úc và các sáng kiến khác nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư với các nước ASEAN thời gian tới.
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác chính trị – an ninh, quốc phòng, hợp tác biển, an ninh mạng, đóng góp định hình cấu trúc khu vực dựa trên pháp luật với ASEAN đóng vai trò trung tâm, triển khai hợp tác trên cơ sở quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương; đẩy mạnh hợp tác giáo dục, đào tạo, lao động, du lịch, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, nhất là giữa thanh niên và lãnh đạo trẻ hai bên…
Úc cũng công bố bổ sung 40 triệu đô la Úc cho Chương trình Đối tác biển Đông Nam Á, nâng tổng số tài trợ thành 64 triệu đô la cho 4 năm tới; cấp 55 học bổng thạc sĩ và 55 học bổng nghiên cứu sinh thuộc khuôn khổ Sáng kiến “Úc vì tương lai ASEAN”; lập Trung tâm ASEAN – Úc để thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục giữa hai bên…
Nhận định tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, hai bên nhất trí hơn bao giờ hết cần đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và ngăn ngừa xung đột, vai trò của luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương trong ứng xử và trong hợp tác cùng đối phó với thách thức chung.
Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đưa biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển…
Phát biểu tại phiên họp toàn thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất 3 đột phá và 3 tăng cường cho quan hệ ASEAN – Úc thời gian tới.
Theo đó, hai bên cần đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, phấn đấu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại trong 10 năm tới; đột phá trong hợp tác phát triển nguồn nhân lực; đột phá trong hợp tác về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và những ngành, lĩnh vực mới nổi như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; đề xuất nghiên cứu khả năng đàm phán Hiệp định Kinh tế số ASEAN – Úc…
Tại phiên họp hẹp, Thủ tướng đề xuất 3 cùng giữa ASEAN và Úc để thúc đẩy tầm nhìn khu vực với 3 khía cạnh là: Cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường, cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và hành xử dựa trên luật lệ và cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm.
Kết thúc hội nghị, các lãnh đạo hai bên đã thông qua “Tuyên bố tầm nhìn của lãnh đạo ASEAN – Úc – Đối tác vì hòa bình và thịnh vượng” và “Tuyên bố Melbourne – Đối tác vì tương lai”, đề ra tầm nhìn về tương lai cũng như định hướng phát triển quan hệ trên tất cả các lĩnh vực thời gian tới. Nhân dịp này, Úc tổ chức chuỗi các sự kiện theo 4 chủ đề chính gồm kinh tế, hợp tác biển, lãnh đạo trẻ và biến đổi khí hậu.